Ένας νέος άνθρωπος φεύγει από το σπίτι του και πάει να πολεμήσει εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Φτάνει έξω από την Άγκυρα. Αποτυγχάνει και είναι υποχρεωμένος να διανύσει τον ίδιο μακρύ δρόμο στην επιστροφή, περνώντας νέες κακουχίες και – το κυριότερο – φέροντας, πλέον, το στίγμα της ήττας. Αυτός ο άνθρωπος δεν είναι, πλέον, ένας κανονικός άνθρωπος.
Αυτή ήταν μια μόνο από τις πολλές διαστάσεις της Μικρασιατικής περιπέτειας όπως αναπτύχθηκαν την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου στην ημερίδα «1922 – Γεωπολιτική και Γεωστρατηγική θέση της χώρας 100 χρόνια μετά», που διοργανώθηκε στον πολυχώρο «Royal» από την εφημερίδα «Πελοπόννησος» και το ίδρυμα «Σπύρου, Νανάς και Λήδας Δούκα», με συνδιοργανωτή την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας. Τη γραμματεία της ημερίδας ανέλαβε η εταιρεία synedra.
Αίσθηση προκάλεσε, όμως, και το χρονικό των γεγονότων που οδήγησαν στη Μικρασιατική καταστροφή, το οποίο ανέπτυξε με τον δικό της ξεχωριστό κι όπως πάντα συγκροτημένο τρόπο η Σία Αναγνωστοπούλου. Η πολιτικός-ιστορικός, βουλευτής Αχαΐας του ΣΥΡΙΖΑ και πρώην αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών, ταξίδεψε το κοινό από το 1908 και την Επανάσταση των Νεότουρκων και την παγκόσμια διαμάχη της Αντάντ και των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, μέχρι την εμπλοκή της Ελλάδας στον Μεγάλο Πόλεμο, τον Εθνικό Διχασμό, αλλά και την έλευση και την ενσωμάτωση των προσφύγων από την Ανατολία, στον ελλαδίτικο χώρο και την ελληνική κοινωνία. Συνέκρινε δε τους ανταγωνισμούς εκείνης της περιόδου με τη σημερινή εποχή και όλα όσα συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες στον πλανήτη, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «η οποιαδήποτε σύγκριση του τότε με το σήμερα επαφίεται σε όλους μας…».
ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣ
Ο εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσοστόμου, Αρχιμανδρίτης π. Θεόκλητος Παντελίδης έκανε λόγο για «αλησμόνητες και αλύτρωτες πατρίδες», τονίζοντας πως «αυτό που έγινε στη Σμύρνη δεν ήταν συνωστισμός, ήταν έγκλημα», ενώ ο αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας Χαράλαμπος Μπονάνος, εκπροσωπώντας και τον περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριο Φαρμάκη στάθηκε στους αγώνες και τις θυσίες των Μικρασιατών προσφύγων από την αποχώρησή τους από τον τόπο καταγωγής τους μέχρι την εγκατάστασή τους στην κυρίως Ελλάδα. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Πατρέων Κώστας Πελετίδης εστίασε τον χαιρετισμό του στα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων και στο ότι παρότι η Ελλάδα ήταν μέσα στους νικητές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εντούτοις μέσα σε λίγα μόλις χρόνια υπέστη τη μεγάλη εθνική καταστροφή στη Μικρά Ασία.
ΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ
Τον συντονισμό της ημερίδας είχαν ο διευθυντής σύνταξης της εφημερίδας «Πελοπόννησος», Κωνσταντίνος Μάγνης και ο δημοσιογράφος Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος, ενώ το πρόγραμμα περιελάμβανε τις εξής τοποθετήσεις ομιλητών:
– Δημήτρης Καμούζης (ιστορικός, ερευνητής Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών): «Συλλογικό τραύμα και εθνική ταυτότητα: Η αναθεμελίωση της ελληνικής κοινωνίας μετά το 1922».
– Έλλη Λεμονίδου (αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεότερης και Σύγχρονης Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ιστορίας, πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών): «Η Μικρασιατική Καταστροφή μεταξύ ιστοριογραφίας και μνήμης».
– Αιμιλία Σαλβάνου (ιστορικός): «Πρόσφυγες, μνήμη και ενσωμάτωση: Πώς σκεφτόμαστε το 1922 στην επέτειο των 100 χρόνων».
– Σουκρού Ιλιτζάκ (ιστορικός – μεταδιδακτορικός ερευνητής, Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών): «Τα τρία μεγάλα reset της Τουρκίας και η Ελλάδα: μια πρόταση για ένα ιστορικό πλαίσιο για ελληνοτουρκικές σχέσεις».
ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΣΕΒΔΙΚΙΟΪ
Ξεχωριστή ήταν και η ενότητα «Η γενιά των γονιών μας. Το έπος της ενσωμάτωσης», με την πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγροτικού Προσφυγικού Συνοικισμού και μέλος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων, Ντίνα Παπάκου να ταξιδεύει το κοινό πίσω στον χρόνο, αποκαλύπτοντας τις περιπέτειες των προγόνων της που έφυγαν από το Σεβδίκιοϊ της Σμύρνης, κάνοντας ένα νέο ξεκίνημα στην Πάτρα.
ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΛΕΞΙΟΥ
Η ημερίδα αφιερώθηκε στη μνήμη του Δημήτρη Αλεξίου, ο οποίος επρόκειτο να είναι ομιλητής λόγω και της μικρασιατικής του καταγωγής, όμως δυστυχώς «έφυγε» πριν από μερικές ημέρες από τη ζωή με τραγικό τρόπο.
«ΕΙΜΑΣΤΕ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ»
Κι αν συνοψίζαμε όλα όσα ακούσαμε με μεγάλο ενδιαφέρον και προσοχή χθες σε μια φράση από αυτές που ειπώθηκαν, αυτή θα ήταν η ξεκάθαρη απάντηση του Δημήτρη Καμούζη για το πώς νιώθουν οι σημερινοί απόγονοι, 3ης και 4ης γενιάς, των Μικρασιατών προσφύγων, εκείνων των ανθρώπων που έφυγαν διωγμένοι από τις πατρογονικές τους εστίες: «Είμαστε Μικρασιάτες. Είμαστε Έλληνες. Είμαστε Μικρασιάτες Έλληνες».
